Είστε εδώ:

Έρπης ζωστήρας

Του Στέργιου Σκρίμπα  , Ειδικού παθολόγου

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ- ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ

Πρόκειται για μία ιογενή λοίμωξη, προκαλούμενη από τον ιό της ανεμευλογιάς/ζωστήρα (ανθρώπινος ερπητοϊος τύπου 3, ένας DNA ιός), ένα νευροτρόπο ιό με μοναδικό ορότυπο. Ο ίδιος ιός στην πρώτη επαφή με τον άνθρωπο προκαλεί την ανεμευλογιά, συχνότερα στα παιδιά και σπανιότερα σε ενήλικες όπου συναντάται περισσότερο ο ζωστήρας. Χαρακτηριστικά προσβάλλονται οι ηλικιωμένοι, ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς κυρίως με ελλείψεις στην κυτταρική ανοσία, ή οφειλόμενη σε φάρμακα, λοιμώξεις και κακοήθεια.

Μετά την πρωτολοίμωξη (ανεμευλογιά) και την ίαση ο ιός παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση στο περιφερικό νευρικό σύστημα, κυρίως στους νευρώνες και τα οπίσθια γάγγλια του νευρικού συστήματος ολόκληρου του νευράξονα (κρανιακά νεύρα, οπίσθια γάγγλια του νωτιαίου σωλήνα, γάγγλια του αυτονόμου νευρικού συστήματος συμπεριλαμβανομένου του εντερικού συστήματος). Ο ζωστήρας εμφανίζεται μετά από δεκαετίες, κατόπιν αναζωπύρωσης της αρχικής λοίμωξης είτε αυτόνομα είτε οφειλόμενη σε εκλυτικούς παράγοντες. Ο ιός σε αυτή τη φάση μετακινείται προς το δέρμα του σύστοιχου δερμοτομίου προκαλώντας τις χαρακτηριστικές βλάβες.

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

Ο ζωστήρας μπορεί να είναι ασυμπτωματικός άνευ των χαρακτηριστικών εξανθημάτων (zoster sine herpete), αλλά η πιο συνήθης εικόνα περιλαμβάνει την έκθυση μονόπλευρου φυσαλιδώδους εξανθήματος συνοδευόμενο από πόνο ή κνησμό ή και τα δύο. Η νόσηση περιλαμβάνει τρία στάδια:

  • η προ-εξανθηματική φάση, παρουσιάζεται συνήθως με πόνο καυστικού τύπου στην περιοχή της προσβολής δύο ημέρες προ της έκθυσης των βλαβών ενώ γενικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλος και κακουχία ίσως συμμετέχουν στο κλινικό κάδρο
  • η δεύτερη φάση, οξεία εξανθηματική, εμφανίζεται με επώδυνες φυσαλίδες με ερυθηματώδη βάση οι οποίες ρύγνηνται και έπειτα εφαλκιδοποιούνται.
    • Σε περίπτωση συμμετοχής του τριδύμου κρανιακού νεύρου προσβάλλεται, εκτός του σύστοιχου δέρματος, το άνω βλέφαρο, ο επιπεφυκότας και ο κερατοειδής και θεωρείται οφθαλμικό επείγον προς αντιμετώπιση λόγω σοβαρότατων δυνητικών επιπλοκών
    • Η προσβολή των κρανιακών νεύρων παρουσιάζεται ως περιφερική παράλυση προσωπικού νεύρου, ωταλγία και έκθυση εξανθημάτων στο πτερύγιο, ζάλη, ίλιγγος, δυσκαταποσία, βράγχος φωνής ή επηρεασμένη καρδιακή συχνότητα αναλόγως με το πάσχων νεύρο
    • γενικευμένος ζωστήρας, συμμετοχή του κεντρικού νευρικού συστήματος και των έσω οργάνων της κοιλίας είναι σπάνιες εκδηλώσεις και αφορούν κυρίως ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς με αυξημένη επικινδυνότητα

Η διάρκεια αυτού του σταδίου μπορεί να φτάσει τις 2-4 εβδομάδες

  • στο τρίτο στάδιο, το χρόνιο ζωστήρα, τα συμπτώματα πόνου (μεθερπητική νευραλγία) διαρκούν άνω των 4 εβδομάδων μέχρι και μερικούς μήνες ή και περισσότερο ενώ συχνά συνοδεύονται από διαταραχές της αισθητικότητας της πάσχουσας περιοχής

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Περιλαμβάνει θεραπεία με αντιιικά φάρμακα (ακυκλιβόρη, βαλακυκλοβίρη, βριβουδίνη) που αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό του ιού αρκεί να λαμβάνονται εντός 72 ωρών από την εμφάνιση του εξανθήματος σε εφήβους και ενήλικες, ενώ σε παιδιά χορηγούνται σε ειδικές περιπτώσεις με υποκείμενα νοσήματα ή προδιάθεση για βαριά νόσο

ΠΡΟΛΗΨΗ

Ο εμβολιασμός για τον έρπη ζωστήρα έχει αποδειχθεί οτι μειώνει το ποσοστό της μεθερπητικής νευραλγίας σε ενήλικες. Αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν δύο εμβόλια,

  • ένα ζων εξασθενημένο με σχετική αντένδειξη σε περιπτώσεις ανοσοκαταστολής, μίας δόσης και προστασία που φθίνει με το χρόνο (50-60%) και ηλικία χορήγησης >60 ετών
  • ένα πρωτεινικό ανασυνδυασμένης τεχνικής με ανθεκτικότερα αποτελέσματα ανοσίας στον ηλικιωμένο πληθυσμό και παράλληλα ασφαλέστερο στους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς με ηλικία χορήγησης σε δύο δόσεις >50 ετών

ΠΗΓΕΣ

  1. Λοιμώξεις και αντιμικροβιακή χημειοθεραπεία, Ελένη Γιαμαρέλλου και συνεργάτες, 2009
  2. Clinical features of Varicella-Zoster infection, Viruses 2018
  3. Herpes zoster: A Review of Clinical Manifestations and Management, Viruses 2022

Το να μοιράζεσαι σημαίνει ότι νοιάζεσαι!

Σχετικές δημοσιεύσεις