Ιωάννης Γκράβας, Ειδικός Νευρολόγος
Η νόσος Parkinson είναι μια νευροεκφυλιστική νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος μακροχρόνιας εξέλιξης με προοδευτική αργή επιδείνωση. Συμπτωματολογία της νόσου είναι ο ετερόπλευρης έναρξης τρόμος ηρεμίας άνω ή και κάτω άκρου, δυσκαμψία, βραδυκινησία, δυσχέρεια βάδισης. Τα ανωτέρω αποτελούν τα κύρια κινητικά συμπτώματα της νόσου. Προοδευτικά εμφανίζονται : κατάθλιψη, αγχώδη διαταραχή ,μυοσκελετικά άλγη, διαταραχές ύπνου, διαταραχές από το αυτόνομο νευρικό σύστημα. Τα τελευταία συμπτώματα ανήκουν στα μη κινητικά συμπτώματα της νόσου ως και η ανοϊκή συνδρομή που δύναται να εμφανιστεί αρκετά χρόνια αργότερα.
Γενετικοί παράγοντες, περιβαλλοντικοί παράγοντες, τοξικοί παράγοντες, τραυματισμοί εγκεφάλου δύναται να ευοδώσουν την εμφάνιση μιας νόσου που ως ιδιοπαθής Ν.Parkinson είναι αγνώστου αιτιολογίας . Τα συμπτώματα της πάθησης οφείλονται σε νευρωνικό θάνατο ντοπαμινεργικών κυττάρων σε συγκεκριμένες περιοχές εγκεφάλου και η έλλειψη ντοπαμίνης είναι αιτία των συμπτωμάτων.
Η κλινική νευρολογική εξέταση, ο νευροαπεικονιστικός έλεγχος και όπου χρειάζεται αιματολογικός-βιοχημικός έλεγχος είναι τα διαγνωστικά βήματα που ακολουθούμε προκειμένου να γίνει η σωστή διάγνωση.
Το 2015 νοσούσαν 6,2 εκ. άνθρωποι ,με επικράτηση των ανδρών έναντι γυναικών παγκοσμίως με τάση ανόδου του αριθμού, ηλικιακά σε άτομα >60 ετών σε ποσοστό περίπου 1%. Σε μικρότερες ηλικιακές ομάδες <50 ετών αναφερόμαστε στον νεαρής έναρξης Ν.Parkinson. Εκεί η γενετική επιβάρυνση με μεταλλάξεις γονιδίων έχει κύρια συμμετοχή.
Σε μία νόσο βραδείας εξέλιξης 7-15 ετών, η θεραπεία με φάρμακα στόχο έχει την βελτίωση των συμπτωμάτων ,της κίνησης και των μη κινητικών συμπτωμάτων.
Σε προχωρημένα στάδια και ανάλογα με τον ασθενή χρησιμοποιείται το DBS( Deep brain Stimulations). Νευροχειρουργική επέμβαση με εμφύτευση μικροηλεκτροδίου σε συγκεκριμένες περιοχές προκειμένου να βελτιωθούν συγκεκριμένα συμπτώματα.
Όσο σημαντική είναι η φαρμακευτική αγωγή στον ασθενή με νόσο Parkinson, άλλο τόσο απαραίτητη είναι η κίνηση, η φυσική άσκηση, η φυσικοθεραπεία σε κάποιες περιπτώσεις.
Ο σκοπός της άσκησης είναι η μείωση της δυσκαμψίας, βελτίωση ισορροπίας, της στάσης του σώματος, η ευελιξία, μείωση του μυοσκελετικού ή νευροπαθητικού πόνου. Ειδικά η αερόβια άσκηση, το περπάτημα περίπου 1 Km την ημέρα βελτιώνει την οξυγόνωση τόσο του εγκεφάλου, των λοιπών οργάνων, μειώνει την κατάθλιψη, βελτιώνει την μνήμη. Επιπλέον ο χορός βελτιώνει την δυσκαμψία Εκμάθηση ταχείας εναλλαγής κίνησης, φοράς σώματος, ποδηλασία, η άσκηση που απαιτεί συγκέντρωση είναι σημαντικά για έναν ασθενή με νόσο Parkinson, ανεξάρτητα του σταδίου της νόσου.
Άρση βάρους, βάδιση με σταθερό ρυθμό, στατικό ποδήλατο δεν έχουν θεραπευτικό αντίκτυπο.
Η κολύμβηση επίσης είναι άσκηση που προσφέρει βοήθεια στην βελτίωση της κινητικότητας του ασθενή. Η παραμονή σε καθιστή θέση ή κλινήρη θέση για πολλή ώρα πρέπει να αποφεύγεται. Η κινητοποίηση, βάδιση όσο πιο πολύ ακόμη και εντός του σπιτιού είναι απαραίτητη. Συχνοί περίπατοι αντί της χρήσης αυτοκινήτου.
Πάντα μετά από άσκηση χρειάζεται περίοδος αποφόρτισης, ξεκούρασης του μυοσκελετικού συστήματος.
Προσοχή στο σωματικό βάρος, καθώς και μικρή αύξηση αυτού θα επιβαρύνει την κίνηση.
Αναγκαία η καλή φυσική κατάσταση
Όσο προχωρά η νόσος, ο ασθενής πρέπει να βρίσκεται σε καλή φυσική κατάσταση ώστε να αντιμετωπίζει τη βραδυκινησία, τις διαταραχές ισορροπίας για να αποφύγει τις πτώσεις.
Σαφώς και η ηλικία παίζει ρόλο στην ένταση, στη διάρκεια, στο είδος της άσκησης και οι οδηγίες του θεράποντος νευρολόγου προσαρμόζονται στις ανάγκες του ασθενούς.
Η νόσος Parkinson απαιτεί από τον ασθενή την συμμετοχή τόσο στην φαρμακευτική του αγωγή όσο και στην κίνηση, ώστε μαζί με τον θεράποντα ιατρό να έχουν κοινό στόχο. Ο στόχος της χρόνιας αυτής εξελισσόμενης νόσου είναι η βέλτιστη ποιότητα ζωής.
